Materiaal genoeg, maar met het thuisonderwijs terug naar 1 of 2 ochtenden per week is dit (voorlopig) het laatste blog in deze serie. Daarom ga ik maximaal omdenken: Damocles als vriend.

Damocles is mijn vriend

Als mensen zeggen dat iets “als het zwaard van Damocles boven hun hoofd hangt” dan bedoelen ze dat meestal niet positief. Het zwaard dan Damocles verwijst naar een dreigend onheil dat elk moment kan toeslaan, zoals het zwaard dat Damocles elk moment kon doden.

Mensen verwijzen bijvoorbeeld naar Damocles als er erfelijke ziekten in de familie voorkomen die op latere leeftijd toeslaan. Of als ze voor kanker zijn behandeld, en onzekere jaren doormaken waarin het succes van de behandeling moet blijken. Komt het terug, of niet?

Corona voelt voor veel mensen als een zwaard van Damocles. Je kunt elk moment besmet raken. Als je ziek bent, kun je plotseling sterk achteruit gaan. Zo’n dreiging voelen is niet nieuw of anders. Wat bijzonder is, is dat we nu allemaal het zwaard van Damocles voelen.

Voor mij is Damocles geen onbekende. Ik ervaar dit niet als negatief, als een onheil. Ik lijd niet onder deze onzekerheid. Integendeel. Damocles is mijn vriend.

Vijf grote stenen

Ooit kreeg ik een training ‘duurzame inzetbaarheid’ aangeboden. De trainer schetste een beeld van een vaas en grote stenen, kleine stenen en zand. Begin je de vaas te vullen met zand en bewaar je de grote stenen tot het laatst, dan passen de grote stenen er niet allemaal meer in.

Maar begin je met de grote stenen dan passen die prima in de vaas. Ook kleine stenen passen erbij. En het zand? Dat vult de kiertjes wel op. De grote stenen stonden voor wat belangrijk is in je leven. Het zand voor alle dagelijkse rommel, onvermijdelijke klusjes en kleine ergernissen.

Hij vroeg ons wat de vijf grote stenen in ons leven waren. Ik was de enige die ze direct en zonder aarzelen kon opnoemen. Sterker, ik kon ook uitleggen waarom dit mijn vijf stenen waren en hoe ik ze invulde. De trainer vroeg me wat deze oefening voor mij zo makkelijk maakte?

Leve Damocles

Leven is voor mij niet vanzelfsprekend. Een fijn leven al helemaal niet. Daar heb ik keihard voor gevochten. Mijn energie is beperkt. Ik moet prioriteiten stellen. Mijn lange termijn perspectief is onzeker. Ik moet er NU iets van maken. Dat blijkt een erg leuk leven op te leveren.

Mijn prioriteiten heb ik scherp en ik leef daarnaar, meer dan ik gedaan zou hebben zonder Damocles. Met meer lef en overtuiging, en met minder twijfels, ruis, iedereen te vriend willen houden.

Natuurlijk is er af en toe een moment dat ik het Spaans benauwd heb. Maar het grootste deel van de tijd is mijn leven beter dankzij het zwaard van Damocles. Daarom noem ik Damocles mijn vriend.

Wat zijn jouw vijf grote stenen?

Als mensen behandeld worden voor een ernstige ziekte, dan gaat de aandacht vaak uit naar het bestrijden van die ziekte. De vijf stenen raken snel uit beeld, zeker als je ze niet paraat hebt. Dat levert achteraf soms spijt op: de prijs mensen betalen om te overleven bleek hoog, soms te hoog.

Dat zie je nu ook gebeuren met corona. Alles was gericht op overleven. Als individu en als collectief. We doen allemaal dingen die de kwaliteit van ons leven niet ten goede komen. Soms zijn dat kleine dingen, vaak ook dingen die beslist tot onze ‘big 5’ horen.

Het gesprek over kwaliteit van leven komt moeizaam op gang. Dat is jammer. Deze crisis zou ons ook kunnen helpen om collectief onze vijf grote stenen te kiezen en daar onze samenleving op in te richten. Niet herstel van het oude, maar de kans aangrijpen om voor verbetering.

De uitdaging

Kun jij de corona dreiging jouw leven ten goede laten komen?

Welke ideeën heb jij om corona onze samenleving ten goede te laten komen?