Als patiënt sta je regelmatig voor belangrijke keuzes over je ziekte en gezondheid. Kies je behandeling A of B, laat je je nu al opereren of stel je dit uit, … Garanties op de gewenste uitkomst zijn er nooit. Hoe maak je dan een goede keuze?

De druk om de goede keuze te maken is groot. Je gezondheid staat op het spel! Als je die druk al niet zelf voelt of van je zorgverlener, dan krijg je hem wel van de keuzehulp die je moeten helpen om de juiste keuze te maken, of van campagnes om de beste verzekeraar of het beste ziekenhuis te kiezen.

In dit blog geef ik je tien goede redenen om jezelf toe te staan om de verkeerde keuze te maken. Of als je zorgverlener bent, om je patiënten de ruimte te geven om een verkeerde keuze te maken.

1. Blijf uit de kramp

Als je geen fouten mag maken, schiet je meteen in een kramp. Je mag kiezen, moet kiezen, maar het moet wel de juiste keuze zijn. Je mag geen detail over het hoofd zien, want stel je voor dat dat net bepalend is voor de juiste keuze… Probeer zo nog maar eens te kiezen!

2. Angst is een slechte raadgever

Als geen verkeerde beslissingen mag nemen, dan ligt het voor de hand om te beginnen met de grootste ramp te voorkomen. Je keuze wordt dan bepaald door angst voor het worst-case scenario. Om maar geen spijt te krijgen, kies je voor de veilige keuze waarmee je een ramp voorkomt.

Als ik maar geen spijt krijg… Op dat sentiment draait ook de Postcodeloterij. Mensen doen mee om maar geen spijt te krijgen als de buren winnen. Maar als je de maandelijkse inleg in een spaarpot doet, is die na 30 jaar hoogstwaarschijnlijk beter gevuld dan jouw prijzenpot.

Wil je achteraf zeker geen spijt hebben als een zeldzaam rampscenario werkelijkheid wordt, of wil je je keuze door iets anders laten bepalen?

3. Voorkom blikvernauwing op ziekte en zorg

Als je geen verkeerde beslissingen mag nemen over een behandeling, dan ga je focussen op de keuze over behandeling A of B. Er treedt blikvernauwing op. Dat is jammer, want dan raken andere belangrijke zaken uit beeld. Een mens is meer dan zijn ziekte.

Binnenkort schrijf ik een blog met als titel ‘gezondheid is niet mijn doel’. Daarin leg ik waarom ik als mens kies voor voluit leven, en niet als patiënt voor ziekte bestrijden. (tip: abonneer je op mijn nieuwsbrief en krijg een maandelijkse update met alle nieuwe blogs).

4. Goed kiezen doe je niet alleen met je verstand

Met een goede keuze bedoelen mensen vaak een verstandige keuze. Mensen worden geacht om alle mogelijkheden rationeel op een rij te zetten, de voor- en nadelen af te wegen en dan tot de beste keuze te komen. Heel verstandig.

Maar zo kiezen mensen niet. Ze volgen hun hart. Ze volgen hun intuïtie. Geduwd worden richting een verstandige keuze zorgt voor een spagaat tussen hoofd en hart. Ik ben niet de enige die zo keuzes heeft gemaakt en daar géén spijt van heeft. Gun jezelf de ruimte om te kiezen vanuit je gevoel.

5. Een goede keuze kan ook verkeerd aflopen

Hoeveel invloed heeft je keuze eigenlijk? Je kunt alles goed afwegen, alles goed doen, en het kan toch helemaal verkeerd aflopen. Het leven is niet maakbaar. Je hebt niet alles in de hand. Zoveel invloed heeft die keuze nu ook weer niet.

6. Proberen en leren kan

Voor veel keuzes geldt: als je eerste keuze niet goed uitpakt, dan kun altijd nog de andere opties proberen. Schade kan hersteld. Je lijf is veerkrachtig. Een verkeerde keuze hoeft niet het eind van de wereld te zijn.

7. Goed genoeg is beter

Kies je de beste school voor je kinderen of een goede school? Er is altijd ergens een betere baan… maar met deze is niets mis: leuke collega’s, prima salaris, interessant werk. Goed genoeg is prima. Waarom willen we in de zorg opeens altijd het beste? Een goed genoeg keuze is precies dat: goed genoeg.

8. Eigen lessen leren (speciaal voor zorgverleners)

Die vriendin die altijd met een foute man aan komt zetten. Die kennis zonder kluservaring die een bouwval koopt en dat wil opknappen tot een paleisje. Een familielid die zijn baan en huis opzegt om in Frankrijk een camping te beginnen. Ken jij zo iemand in je omgeving? Vast wel.

Heeft het zin om te proberen ze ervan te overtuigen dat ze een heel onverstandig plan hebben? Nemen ze het je in dank af als je het wel doet? Waarschijnlijk niet. Ze worden alleen maar vastbeslotener. Als je niet uitkijkt, gaat dit zelfs ten koste van de goede relatie.

Mensen moeten hun eigen lessen leren. Ze worden door schade en schande wijs. Lastig om naar te kijken, maar je kunt ze er niet tegen behoeden. Patiënten zijn mensen. Dus beste zorgverleners, met hoeveel goede bedoelingen jullie patiënten ook willen helpen: laat het los (en vang op als het misgaat, net zoals je die vriendin toch weer troost als het uit is, een kromme muur gaat schilderen of op doorreis ook een nachtje de koude douche op de camping van broer trotseert).

9. Hoezo plicht?

Ik doe wel eens een miskoop. Ik ontplof wel eens tegen mijn kinderen. Ik geef niet altijd voorrang. Ik werk allang niet meer in het vak waarvoor ik ben opgeleid. Herkenbaar? Dus hoezo hebben patiënten dan opeens de plicht om altijd goede keuzes te maken? Laat je niet gek maken!

10. Moois

Uit onverstandige beslissingen kan ook veel moois voortkomen. Een eigenzinnige keuze die past bij jou zal je op een niet gangbaar pad brengen, maar het is wel jouw pad. Benijd je de mensen die alles volgens het boekje gedaan hebben? Hun hele leven verstandige keuzes hebben gemaakt? Of de mensen die buiten de gebaande paden hun eigen weg gevonden hebben?

Eigen-zinnig kiezen

Voor mijn tweede boek ben ik op zoek naar mensen met bijzondere verhalen over eigen-zinnige keuzes. Heb jij zo’n verhaal? Stuur dan even een berichtje!